خیابانهای کامل به معابر شهری گفته میشود که از بخشهای مختلفی از جمله مسیرهای دوچرخهسواری، پیادهروها و تقاطعهای حملونقل عمومی تشکیل شدهاند و در نتیجه ترافیک امن و رضایتبخشی را برای همه کاربران به صورت ترکیبی فراهم میکنند.
پیاده رو ، مسیری است که در امتداد خیابان و برای عبور عابرین ساخته میشود. این راه را در همه جای دنیا، استاندارد و مستقل از خیابان ایجاد میکنند تا تردد شهروندان به راحتی و با حفاظت و امنیت همراه باشد.
اما در شهر پرجمعیتی مانند تهران، شاهد خیابانهایی هستیم که پیادهروهای استاندارد ندارند.
طی سالهای اخیر شلوغی و جرم و جنایت در پیادهروها، عمدتا در جنوب و حاشیه شهر بود. اما اخیرا موقعیت جغرافیایی این پیادهروها جنوب و شمال و شرق و غرب نمیشناسد. گاهی عابرین پیاده به علت شلوغی پیاده رو، از کنار ماشینها و خیابانها رفت و آمد میکنند. همین امر سبب میشود تا موتور سواران مجرمی که با پلاکهای مخدوش در کمین هستند، با سرعت از کنار آنها بگذرند و کیف و موبایلشان را بدزدند.
این عوامل مشکلاتی در عبور و مرور عابران پیاده، بالاخص رفت و آمد بانوان و کودکان ایجاد کرده است.
این منطقه در شمال شرق پایتخت واقع شده است. تهرانپارس از شلوغ ترین و پرتراکم ترین محلههای این منطقه است. طبق آمار نیروی انتظامی کیف قاپی، دزدی، زورگیری و موبایل قاپی در تهرانپارس به شدت رو به افزایش است.
پیادهروهای محدوده تهرانپارس و چهارراه تیرانداز، مشخصا حد فاصل فلکه اول و سوم تهرانپارس به یکی از بورسهای کیف قاپی و موبایل قاپی تبدیل شده است. به طوری که کسبه نیز از این موضوع شاکی هستند و اعلام کردهاند که این مشکل بر کاسبی آنها تاثیر منفی گذاشته است.
حد فاصل محدوده محله پونک تا خیابان میرزا بابایی به سبب وجود مراکز تجاری و ازدحام جمعیت، نمای بصری آشفته ای دارند. البته که عرض کم این پیادهروها مزید بر علت است زیرا توان این میزان بار جمعیت را ندارد. بلوار آیت الله کاشانی دست کمی از این محله ندارد.
مناسب ترین پیادهروهای منطقه پنج، شهرک اکباتان و شهرک آپادانا است که دارای نمای بصری مناسب، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، ایمنی بالا و نظم و هماهنگی قابل قبولی هستند.
سالهاست که در پیادهروهای تجریش و چهار راه ولیعصر و میدان هفت تیر نیم متر جا برای راه رفتن پیدا نمیشود. در این مکانها عابران پیاده بالاجبار در خیابانها راه میروند. به علت اینکه رانندگان بیمحابای موتورسیکلت، میز و صندلی رستوران داران و بساط دست فروشها اجازه رفت و آمد به عابرین پیاده را تهرانی نمیدهند.
اهالی این محله مخصوصا ساکنین خیابان شهید بیگلو از بساط همیشگی دستفروشها و وانتیها شاکی هستند. زیرا در پیادهروها ترافیک و شلوغی و آلودگی صوتی ایجاد میکنند و عابرین پیاده بالاجبار از خیابانهای بدون امنیت استفاده میکنند. کاسبان این محل نیز بخشی از پیادهرو و حتی قسمتی از خیابان را تصاحب و نمای محله را زشت و غیر قابل تحمل کردهاند.
در تهران بارها شاهد این بودیم که مسئولین رفت و آمد خودروها را اولویت قرار میدهند و برای پیادهروها عملا کار اساسی انجام نمیدهند. اما با تدبیر مدیران جدید و طرح نرده کشی برای پیاده روها، وضعیت رفت و آمد پیادهها کمی بهتر شده است.
طرح نرده کشی از طرفی ورود موتورسواران را به پیادهروها قطع کرده و افراد بدون مزاحمت تردد میکنند. از طرفی با این نرده کشی عملا مسیر رفت و آمد مردم به آن سمت خیابان طولانی یا قطع شده است. به این علت که تعداد پل هوایی در هر خیابان کم است یا فاقد پله برقی هستن و رفت و آمد افراد مسن را سختتر از قبل شده است.
این طرح را در تقاطع خیابان ولیعصر، خیابان فاطمی و میدان هفت تیر بیشتر دیدهایم.
پیاده رو ها از مهم ترین مسیر های دسترسی شهری هستند. همانطور که در بالا ذکر کردیم باید از نظر سهولت در حرکت، امنیت و زیبایی و غیره در شرایط مناسبی باشند. سطوح ناصاف بعضی از پیادهروها با وجود چاله های سطحی و گاهی نیز عمیق، صدای پیاده رو های تهرانی را در آورده است. الاخصوص چاله هایی که در زمستان پر از آب میشوند و لباس های عابرین را کثیف میکنند. اکثر خیابان های تهران به جز بخش هایی از چند خیابان اصلی، به این مشکل دچارند.
و اما در این خیابان فردوسی، قسمتی از سنگ فرشهای خراب شده را با کاشی های طرح اسلیمی پر کرده اند، که این عمل علاوه بر صاف نمودن سطح پیاده رو، زیبایی بصری نیز به همراه داشته است.
همانطور که از اسم پیاده رو مشخص است، مخصوص عابرین پیاده ساخته شده است. در بعضی موارد پیادهروها به زیبایی و با اصول طراحی ساخته شدهاند به گونهای که عابر پیاده در حرکت خود نه تنها به مشکلی مواجه نمیشود بلکه از پیاده روی لذت نیز میبرد، در بعضی موارد نیز برعکس است. در پایتخت ایران هرچقدر جمعیت افزایش پیدا میکند، پیادهروها برای افراد تنگتر و ناامن تر میشوند.
در مقاله توضیح دادیم علت شلوغی پیاده روها زیر پا گذاشتن حقوق عابر پیاده است. زیرا ادامه رستوران و کافه در پیاده رو، دست فروشی بیخ گوش عابر پیاده، سد معبر به نفع ساخت و ساز، بستن داربست و انباری کاسبان و غیره ، اجاره عبور و مرور راحت و امن را از عابر پیاده گرفته است.
احداث پیادهرو استاندارد و حفظ و نگهداری آن به عهده مدیران شهری و شهرداری است. امید است این ابتدایی ترین کار، با تدوین ضوابط و معیارهای گسترده و استاندارد، شاهد پویایی و سرزندگی بیشتر شهر تهران باشیم.