امسال سقف تسهیلات مسکن چقدر است؟ شرایط جدید دریافت وام مسکن چیست؟ از کدام بانکها میتوان وام خرید خانه گرفت؟ اینها سؤالات افرادی است که به دنبال جبران کسری بودجه خود برای خرید یک سرپناه در این بازار پرتلاطم مسکن هستند. در حقیقت قیمت بالای هر مترمربع مسکن در کلانشهرها به خصوص تهران، باعث شده تا به انواع وام بانکی نیاز پیدا کنید. این وام میتواند پلی باشد بین رؤیا و واقعیت؛ اما فقط زمانی که نوع مناسب، نرخ سود قابلتحمل، مدت بازپرداخت همراستای جریان نقدی خانوار و الزاماتی مثل اوراق، وثیقه و ضامن را دقیق بسنجید. در این متن، انواع وامهای مسکن در سال ۱۴۰۴ را معرفی میکنیم و با مقایسه سقف تسهیلات، نرخ سود، مدت بازپرداخت و پیشنیازها، یک نقشه راه تصمیمگیری عملی به شما میدهیم.
برای این که واجد شرایط دریافت وام خرید مسکن شوید باید برخی شرایط عمومی و بانکی را داشته باشید که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
به طور کلی موارد گفته شده ممکن است بسته به نوع وام (خرید، ساخت، جعاله یا وام از محل اوراق) یا بانک موردنظرتان کمی متفاوت باشد.
متقاضی وام در کنار شرایطی که پیشتر به آن اشاره کردیم، باید مدارک لازم برای تشکیل پرونده دریافت وام را نیز آماده کند. این مدارک، ممکن است بسته به نوع و سقف وام، بانک ارائهدهنده و... متفاوت باشد؛ اما به صورت کلی موارد زیر لازم خواهد بود.
علاوه بر موارد فوق باید استعلام عدم مالکیت مسکن از سامانه وزارت راه و شهرسازی و رسید پرداخت هزینههای ارزیابی ملک (توسط کارشناس بانک) را نیز ارائه دهید.
در سال 1404 بانکها انواع تسهیلات خرید مسکن را در راستای کمک به خانه دار شدن شهروندان ارائه میکنند که هر کدام قوانین و ضوابط خاصی دارد. در حقیقت این وامها با توجه به وضعیت متقاضی همچون سن، محل سکونت، شغل و... با شرایط گوناگونی عرضه میشوند. وامهای مسکن جوانان، روستایی، ایثارگران، اوراق، بازنشستگان، بافت فرسوده، مسکن یکم و ودیعه مسکن از انواع آن هستند که در ادامه توضیح میدهیم.
این نوع وام که یکی از متداولترین تسهیلات خرید خانه است، توسط بانک مسکن ارائه شده و از طریق خرید اوراق در فرابورس میتوانید برای دریافت آن اقدام کنید. سقف وام اوراق مسکن برای افراد مجرد ۵۰۰ میلیون تومان و برای زوجین یک میلیارد تومان بهعلاوه ۲۸۰ میلیون تومان جعاله است. وام خرید خانه را در ۱۴۴ قسط ماهانه و وام جعاله را در ۶۰ ماه بازپرداخت میکنند.
هر ۵۰۰ هزار تومان وام نیاز به یک برگه اوراق داشته که بابت هر برگه نیز حدود 107 هزار تومان باید پرداخت کنید. از سوی دیگر مدت بازپرداخت اقساط نیز حداکثر 12 سال بوده و نرخ سود آن 17.5 درصد محاسبه خواهد شد. خانه اولیها از سمت بانک در اولویت قرار گرفته و سند ملک به عنوان وثیقه پذیرفته میشود.
مزایا: دوره بازپرداخت نسبتاً طولانیتر، پوشش بخشی از رشد قیمت خانه در بازار مسکن.
محدودیتها: هزینه خرید اوراق، محدودیت سنی و شرایط ملک (سند رسمی، کاربری مسکونی و...) و در برخی موارد نرخ سود بالاتر.
بانک مسکن این مدل وام را به جوانان بالای 18 سال در برابر سپردهگذاری ماهانه حداقل ۸۰۰ هزار تومان به مدت ۵ تا ۱۵ سال، پرداخت میکند. مبلغ وام تا 2 میلیارد تومان بوده که در برخی از گزارشها سقف آن تا حدود ۴ میلیارد تومان نیز ذکر شده است. در حقیقت متقاضیان، حساب پسانداز جوانان را در بانک افتتاح کرده و هر ماه مبلغی را واریز میکنند تا سقف وام افزایش یابد. نرخ سود وام مسکن جوانان 9 درصد و دوره بازپرداخت آن تا 20 سال طول میکشد.
به طور کلی تحقق سقف وام وابسته به مبلغ سپردهگذاری و مدت زمان آن خواهد بود. برای دریافت چنین وامی بهتر است یک برنامهریزی زودهنگام و سپردهگذاری درستی انجام دهید. بانک، افراد بدونسابقه مالکیت مسکن را در اولویت قرار داده و درآمد کافی برای پرداخت اقساط را نیز بررسی خواهد کرد.
مزایا: مناسب برای خانوارهایی که برای آینده فرزند خود، سپردهگذاری را زود شروع میکنند و میخواهند با نرخ پایینتر وامی با افق بلندمدت بگیرند.
محدودیتها: باید قوانین هر سال و جزئیات محاسبات سقف را از شعبه استعلام کنید.
این تسهیلات به ساکنان روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی پرداخت میشود. مبلغ وام تا 400 میلیون تومان بوده که برای ساخت یا خرید خانه مصرف میشود. نرخ سود آن نیز 5 درصد است که بازپرداخت آن نیز ۲۰ سال با ۳ سال تنفس طول میکشد.
این نکته را در نظر داشته باشید، متقاضی چنین وامی باید با مدارک شناسایی و سند ملک، سکونت دائمی در روستا را اثبات کند. همچنین طرح ساخت یا نوسازی ارائه کرده و فرد وامگیرنده توسط معتمد روستا یا سند وثیقه ضمانت شود. افراد بدون بدهی بانکی یا چک برگشتی و خرید اولین خانه در اولویت دریافت وام قرار دارند.
مزایا: تقویت ساخت و خرید در بافت روستایی، ۳ سال تنفس، بازپرداخت بلندمدت، عدم نیاز به سپردهگذاری یا خرید اوراق، نرخ سود پایین
محدودیتها: اثبات سکونت دائمی در مناطق روستایی یا مناطق محروم، نیازمند تأییدیه و طیکردن مراحل اداری بنیاد مسکن
این نوع وام خرید خانه را بنیاد شهید و امور ایثارگران، به جانبازان، آزادگان و خانواده شهدا اعطا میکند. نرخ سود تسهیلات 4 درصد بوده و سقف آن در شهرهای بالای یک میلیون نفر به ۷۵۰ میلیون تومان و در شهرهای کوچکتر 600 میلیون نفر میرسد. همچنین بازپرداخت طولانیمدتی داشته و تا 20 سال طول میکشد. متقاضیان برای شرایط احراز و سهمیهها باید از بنیاد معرفینامه دریافت کرده و مدارک ایثارگری را تحویل دهند.
مزایا: نرخ سود پایین و دوره بازپرداخت طولانی، عدم نیاز به سپردهگذاری یا خرید اوراق
محدودیتها: معرفینامه رسمی از بنیاد شهید، فقط مخصوص گروه خاصی از جامعه
این تسهیلات به خانه اولیها و پس از سپردهگذاری یکساله از محل صندوق پسانداز مسکن یکم اعطا میشود. سقف تعیین شده وام توسط بانک مسکن برای افراد مجرد ساکن شهر تهران به 160 میلیون تومان و برای زوجین به 320 میلیون تومان میرسد. از سوی دیگر، نرخ سود سالیانه آن ۸ درصد بوده و بازپرداخت وام نیز حداکثر تا ۱۲ سال طول میکشد. متقاضی وام باید عدم مالکیت خود را اثبات کرده و برای دریافت سقف وام، حداقل ۴۰ میلیون تومان در بانک مسکن سپردهگذاری کند.
این وام، به افرادی تعلق میگیرد که سابقه مالکیت مسکونی نداشته و از تسهیلات یارانهای تا کنون استفاده نکرده باشند. برای دریافت تسهیلات، ثبتنام در سامانه بانک مسکن و افتتاح حساب طرح مسکن یکم ضروری است. از طرفی باید مدارک هویتی و فیش حقوقی یا درآمد متناسب با اقساط ارائه شود.
مزایا: عدم نیاز به خرید اوراق، سود کمتر نسبت به وامهای فوری
محدودیتها: سقف وام بسیار کمتر نسبت به قیمت مسکن، نیاز به سپردهگذاری قبلی
یکی از وامهای پرتقاضا در سالهای اخیر، وام ودیعه مسکن است که توسط وزارت راه و شهرسازی به مستأجران واجد شرایط داده میشود. سقفهای این وام به حدود ۲۷۵ میلیون تومان در تهران، ۲۱۰ میلیون تومان در مراکز استانها و ۱۴۰ میلیون تومان در سایر شهرها برای سال ۱۴۰۴ میرسد. همچنین نرخ سود آن 18 درصد بوده و بازپرداخت اقساط آن تا 60 ماه خواهد بود.
متقاضیان باید ابتدا در سامانه مربوطه ثبتنام کرده و اجارهنامه رسمی با کد رهگیری را به بانک ارائه کنند. اولویت وام کمکهزینه اجاره یا پیشپرداخت با زنان سرپرست خانوار و خانوادههای پرجمعیت خواهد بود.
مزایا: کمکهزینه ناچیز برای تأمین نقدینگی موردنیاز مستأجران در فصل جابهجایی
محدودیتها: دوره بازپرداخت کوتاهتر نسبت به وامهای خرید مسکن و الزام به ارائه اجارهنامه رسمی و ضامن
این وام به طور معمول در کنار وام مسکن برای خرید خانه دریافت میشود. هدف از ارائه این تسهیلات، کمکهزینه برای مرمت، نوسازی و بهسازی واحد مسکونی است. سقف وام جعاله در سال ۱۴۰۴ تا ۲۸۰ میلیون تومان خواهد بود. نرخ سود این وام بسته به بانک وامدهنده از 18 تا 23 درصد بوده و مدت بازپرداخت اقساط نیز به 60 ماه میرسد.
مزایا: تأمین نقدینگی کمکی برای بازسازی خانه
محدودیتها: مدت بازپرداخت کوتاهتر نسبت به سایر وامها و نرخ سود بالاتر
به طور کلی، علاوه بر بانک مسکن که به طور ویژه تسهیلات خرید خانه ارائه میکند، برخی از بانکهای دولتی و خصوصی همچون بانکهای ملی و سامان نیز چنین وامهایی را نیز در اختیار متقاضیان قرار میدهند. این نکته را در نظر داشته باشید که تسهیلات مسکن این بانکها، ممکن است شرایط آسانتری نسبت به بانک مسکن داشته باشد؛ اما به طور معمول نرخ سود بالاتری نیز دارند. در ادامه وامهای این دو بانک را بررسی میکنیم.
سقف وام تا ۴۰۰ میلیون تومان بوده و نرخ سود 17 درصد دارد، همچنین بازپرداخت اقساط آن تا 10 سال طول میکشد. این نوع وام با عنوان طرح ویژه مسکن بانک ملی یا از طریق اوراق تملی در سال 1404 ارائه میشود. متقاضی برای دریافت چنین وامی باید حساب سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت خاص گواهی مسکن در بانک افتتاح کند. از طرفی برای اعتبارسنجی، نباید بدهی معوق بانکی یا چک برگشتی در شبکه بانکی داشته باشد. از سوی دیگر درآمد کافی برای پوشش اقساط و حداقل سن ۲۰ سال برای مجردها و ۱۸ سال برای زوجین الزامی است.
این نکته را هم مدنظر قرار دهید که مبلغ سپردهگذاری برای دریافت وام در یک طرح 5 میلیون تومان و در طرحی دیگر ۱۶ میلیون تومان بوده و باید یک تا ۳ ماه در حساب باقی بماند. با این حال، در صورت عدم سپردهگذاری میتوانید اوراق تملی را از فرابورس یا شعب بانک ملی خریداری کنید. در ارزیابی ملک نیز عمر کمتر از 25 سال مدنظر بوده و باید سند رسمی، پروانه ساخت یا پایان کار داشته باشد. در نهایت با اولویت بر اساس امتیاز و منابع شعبه وام به متقاضی اختصاص مییابد. از مزایای این تسهیلات میتوان داشتن فرآیند نسبتاً سریعتر نسبت به بانک مسکن اشاره کرد؛ البته نرخ سود بالاتر نیز از معایب آن خواهد بود.
وام مسکن در بانک سامان تا 50 درصد ارزش ملک معرفیشده با افتتاح حساب سپرده قرضالحسنه پرداخت میشود؛ البته سقف این وام برای کلان شهرها تا 2 میلیارد تومان، شهرهای متوسط ۷۵۰ میلیون تومان و برای سایر شهرها تا 500 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
نرخ سود این تسهیلات بالاتر از سایر وامهای مسکن است، به گونهای که حداقل ۲۳ درصد بوده و با اعمال ۳ درصد بیمه نظارت و ۳ درصد سود ریسک اعتباری، سود واقعی تسهیلات به ۲۹ درصد میرسد. متقاضی برای دریافت وام، باید بین ۳ تا ۶ ماه میانگین حساب داشته باشد و حداکثر مدت بازپرداخت آن ۶۰ ماه تعیین شده است. بد نیست بدانید بانک سامان ۲۵ درصد مبلغ کل وام را تا اتمام بازپرداخت در حساب مسدود میکند. ارائه این وام خرید خانه توسط بانک سامان ممکن است در مدت محدود ارائه شود، به همین دلیل باید از شعب این بانک استعلام بگیرید.
به طور کلی وام خرید مسکن با توجه به نوع وام، بانک، هدف متقاضی و مبلغ آن، متفاوت خواهد بود. در این بین الزاماتی مثل اوراق حقتقدم، سند ملکی بهعنوان وثیقه، ضامن رسمی یا سپردهگذاری میتواند مسیر دریافت وام را نیز تغییر دهد. در جدول زیر خلاصهای از اطلاعات انواع وام مسکن را آوردهایم.
نوع وام |
سقف وام (تومان) |
نرخ سود |
مدت بازپرداخت |
ضمانت و مدارک |
مناسب برای |
خرید با اوراق (بانک مسکن) |
طرحهای متنوع از 160 میلیون تومان تا یک میلیارد |
از 8 تا 22.5 درصد |
12 تا 20 سال |
اوراق ممتاز/حقتقدم، سند رسمی ملک |
خانه اولیها و خریداران مصرفی |
وام زوجین (بانک مسکن) |
تا یک میلیارد |
تا 22.5 درصد |
12 سال |
اوراق و مدارک زوجین |
زوجین خانه اولی |
جعاله/تعمیرات |
تا 280 میلیون تومان |
تا 23 درصد |
5 سال |
سند یا ضامن |
نوسازی و بهسازی خانه |
ودیعه مسکن (کمک ودیعه) |
تا 275 میلیون تومان |
18 تا 23 درصد |
5 سال |
اجارهنامه رسمی، ضامن |
مستأجران |
جوانان (بانک مسکن) |
تا 4 میلیارد تومان |
تا 9 درصد |
تا 20 سال |
سپردهگذاری بلندمدت و شروط خاص |
برنامهریزی بلندمدت خانه اولی |
ایثارگران |
تا 750 میلیون تومان |
4 درصد |
تا 20 سال |
احراز مشمولیت |
ایثارگران |
روستایی |
تا 400 میلیون تومان |
5 درصد |
تا 20 سال |
ضامن رسمی |
ساخت و خرید در روستا |
بانک ملی |
تا 400 میلیون تومان |
17 درصد |
تا 10 سال |
سند یا ضامن |
بهبود جزئی نقدینگی خرید |
بانک سامان |
تا 2 میلیارد تومان |
23 درصد |
تا 5 سال |
سند ملکی |
خریداران با توان قسط بالا |
این نکته را در نظر داشته باشید که اعداد ارائه شده در جدول بالا بر اساس اطلاعات منتشرشده تا نیمه سال 1404 خواهد بود. از همین رو ممکن است بسته به شعبه، سیاستهای داخلی بانک، اعتبارسنجی متقاضی، نوع ملک و تغییرات بخشنامهای، در آینده تفاوتهایی ایجاد شود. در مجموع پیشنهاد میشود قبل از اقدام برای درخواست وام مسکن، شرایط روز شعبه مقصد را استعلام کنید.
اکنون که با انواع وامهای مسکن در سال 1404 آشنا شدید، شاید این سؤال برایتان مطرح شود که کدام تسهیلات برای شما مناسبتر خواهد بود؟ برای پاسخ به این پرسش چند سناریو را در ادامه مطرح میکنیم که با بررسی آنها میتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
خانه اولی مجرد: اگر پسانداز اولیه شما محدود است، وام خرید مسکن با اوراق (سقف مرکز استان) به همراه جعاله کوچک میتواند راهگشا باشد.
زوجین خانه اولی: میتوانید از سقف وام زوجین در بانک مسکن بهره ببرید؛ البته هزینه خرید اوراق و اثر آن بر میزان نقدینگیتان برای خرید خانه را در نظر بگیرید.
مستأجر با فشار کمبود نقدینگی: وام ودیعه با سقفهای جدید در سال ۱۴۰۴ میتواند کمبود نقدینگی فصل جابهجایی را مدیریت کند؛ اما به نرخ سود و دوره بازپرداخت فشرده توجه داشته باشید.
خانوار با درآمد پایدار و افق بلند: طرحهای بلندمدت (مثل جوانان) با نرخهای پایینتر جذاباند، به شرطی که سپردهگذاری را زود شروع کنید.
خریدار با وثیقه آماده و توان پرداخت اقساط سنگین: سراغ وامهای وثیقهمحور بانکهای تجاری (مثل ملی و سامان) بروید؛ اما به اقساط ماهانه بالاتر و مدت بازپرداخت کوتاهتر توجه کنید.
در مجموع اگر تمرکزتان فقط بر نرخ سود وام باشد و مدت بازپرداخت، سود کل و هزینه اوراق را در نظر نگیرید، ممکن است هزینههایتان را افزایش دهد. قبل از اقدام، چند سناریو با نرخ سود و بازپرداخت متفاوت را محاسبه کنید تا تصویر شفافتری از قسط ماهانه و سود کل داشته باشید. همچنین همیشه آخرین تغییرات بخشنامه وام را از شعبه مقصد بررسی کنید.
در کنار برنامهریزی برای دریافت وام و جمعآوری سرمایه با قصد خرید ملک، بد نیست به آگهیهای واقعی و بهروز الوملک نگاهی بیاندازید که یک دید کلی نسبت به قیمت انواع ملک و آپارتمان در قسمتهای مختلف ایران داشته باشید.
به طور کلی در شرایط اقتصادی فعلی و با تورم صعودی، دریافت وام مسکن میتواند بهصرفه باشد؛ اما فقط در صورتی که با دقت به شرایط مالی، نوع وام، نرخ سود، مدت بازپرداخت و هزینههای جانبی توجه شود. در حقیقت اگر روند رو به رشد تورم افسارگسیخته ادامه پیدا کند و همگام با آن قیمت مسکن و طلا نیز افزایش یابد، به دلیل این که نرخ سود وام کمتر از تورم میشود، در آینده شما با پول کمارزشتر، اقساط را پرداخت میکنید.
درست است که با رشد قیمت مسکن، وام میتواند شکاف بین پسانداز و قیمت واقعی ملک را پر کند؛ اما اگر درآمد پایداری برای بازپرداخت بلندمدت را ندارید و رکود طولانی بر بازار حاکم باشد، بهتر است بیشتر تأمل کرده و گزینههای جایگزین را بررسی کنید. از سوی دیگر، باید ریسکهایی مانند نوسانات اقتصادی، نرخ سود بالا در برخی وامها، قسطهای سنگین در وامهای کوتاهمدت و هزینههای پنهان (خرید اوراق، کارمزد، بیمه، مالیات و تعرفههای کارشناسی) را در نظر بگیرید.
در مجموع اگر توانایی پرداخت اقساط را با توجه به نرخ سود و مدت بازپرداخت دارید، این نوع وام میتواند بهصرفه و راهگشا باشد. با این وجود، اگر بدون در نظر گرفتن تمامی جوانب برای دریافت تسهیلات مسکن اقدام کنید، ممکن است درگیر اقساط سنگین و هزینههای پیشبینی نشده شوید.
با مدرنشدن خدمات بانکی در سالهای اخیر، دریافت انواع وام نیز بسته به امکانات بانک موردنظر هم بهصورت حضوری و هم غیرحضوری ارائه میشود. با این حال، در هر روش باید بر اساس قوانین بانک، مراحل را با دقت طی کرده و مدارک موردنیاز را تکمیل کنید.
در روش حضوری، متقاضی، مدارک خود را به همراه فرمهای مربوط به درخواست وام، به یکی از شعب بانکهای ارائهدهنده تسهیلات مسکن ارائه میکند. در این حالت، کارشناس بانک، مدارک را بررسی کرده و مراحل اعتبارسنجی، ارزیابی ملک (در صورت خرید یا ساخت)، تعیین ضامن یا وثیقه و تشکیل پرونده را انجام میدهد.
از سوی دیگر در روش غیرحضوری، مراحل ثبتنام و درخواست اولیه وام مسکن به صورت الکترونیکی و از طریق سامانههای آنلاین بانک پیش میرود. در این روش، متقاضی میتواند اطلاعات هویتی خود را ثبت کرده و مدارک را بارگذاری کند تا استعلامات موردنیاز به صورت بر خط انجام شود. در ادامه نیز نوع وام را انتخاب کرده و پیگیری وضعیت پرونده وام را انجام میدهد. با این وجود، ممکن است پس از طی مراحل اولیه درخواست وام، نیاز باشد برای احراز هویت یا امضای قرارداد، یکبار به بانک مراجعه کنید.
به طور کلی امسال بانکهای مختلف انواع تسهیلات در قالب وام خرید مسکن، جعاله و ودیعه با شرایط متنوع ارائه میکنند که در بخشهای قبلی تلاش کردیم با جزئیات به آنها بپردازیم؛ اما در این بین وامهای بانک مسکن و پس از آن بانک ملی مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. در حقیقت شرایط تعیین شده از سمت این دو بانک نسبت به سایر بانکها مناسبتر بوده، به گونهای که نرخ سود وام حداکثر تا 22.5% میرسد. در حالی که بانک سامان برای وام خرید خانه، نرخ سود تا 29 درصد نیز دریافت میکند. در مجموع بهتر است اطلاعات ارائه شده در متن را بهخوبی مطالعه کرده یا شرایط تمامی بانکها به دقت بسنجید و در نهایت بهترین بانک را برای دریافت وام انتخاب کنید.
همانطور که میدانید یکی از تسهیلات پرتقاضا در سالهای اخیر، وام خرید مسکن از بانکهای مختلف به ویژه بانک مسکن است. به طور کلی در سال 1404، تنوع و افزایش سقف وامهای مسکن اتفاق افتاده است؛ البته برای شهرهای مختلف، شرایط کمی متفاوتتر خواهد بود. در متن بالا تلاش کردیم به طور کامل این موضوع را برای شما شفاف کنیم.
با این حال پیشنهاد میشود با در نظر گرفتن فاکتورهای سقف وام، سود، مدت بازپرداخت و وثیقه موردنیاز برای دریافت تسهیلات، همچنین شفافسازی هزینههای پنهان، با یک محاسبه ساده؛ اما صادقانه از توان پرداخت اقساط، بهترین نوع وام مسکن را انتخاب کنید. اگر سؤالی در این مورد در کامنتها مطرح کنید تا کارشناسان ما پاسخ دهند. در پایان نیز پیشنهاد میشود برای اطمینان از قیمت منصفانه خانهای که تصمیم به خرید گرفتهاید از سرویس قیمتگذاری ملک الوملک کمک بگیرید.