دریافت کد رهگیری املاک یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که طرفین معامله باید انجام بدهند. میتوان گفت این کد جایگزینی برای اسناد کاغذی مثل مبایعه‌نامه و اجاره‌نامه محسوب می‌شود. بنابراین کد رهگیری املاک شناسه‌ای است که با استعلام گرفتن از آن میتوان به جزئیات یک معامله دسترسی پیدا کرد. این کد همچنین برای اعتبارسنجی معامله و پیشگیری از مشکلات قانونی، کلاه‌برداری، دعاوی حقوقی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب به‌طور کامل هر چیزی را که به‌عنوان یک مشاور املاک یا یکی از طرفین معامله باید درباره کد رهگیری املاک بدانید بررسی می‌کنیم؛ از جمله نحوه دریافت حضوری یا آنلاین آن، شیوه استعلام گرفتن از کد، عواقب دریافت نکردن آن و…
این کد یک شناسه 13 رقمی است که بعد از وارد کردن اطلاعات قرارداد و ثبت نهایی آن در سامانه‌های رسمی املاک صادر می‌شود. با استفاده از کد رهگیری املاک میتوان اثبات کرد که یک معامله ملکی با آگاهی کامل طرفین و رضایت آن‌ها از تمام جزئیات و شرایط قرارداد انجام گرفته است. بدین‌ترتیب بعد از دریافت کد در هر زمان با استعلام گرفتن از آن می‌توانید به جزئیات معامله ملکی خودتان دسترسی داشته باشید.
دریافت کد رهگیری املاک برای هر دو طرف معامله بسیار اهمیت دارد چون تنها راه ایمن و قانونی برای اعتبارسنجی قرارداد ملکی است. به‌عبارتی بعد از ثبت قرارداد و صادر شدن این کد، هیچ‌کدام از طرفین معامله نمی‌توانند ادعایی برخلاف اطلاعات ذکر شده در متن قرارداد داشته باشند. برای مراجع قضایی نیز جزئیاتی که به‌واسطه این کد از سامانه املاک استخراج می‌شوند مورد قبول است.
با وجود اهمیت بسیار زیاد این کد، دریافت آن کار سختی نیست. شما می‌توانید صدور این کد را به یک مشاور املاک بسپارید، یا این‌که خودتان با ورود به سامانه‌های معتبر و ایجاد قرارداد آن را دریافت کنید. در ادامه مدارک مورد نیاز و روش دریافت این کد را به‌طور جامع برای شما شرح می‌دهیم.
برای دریافت کد رهگیری املاک می‌توانید از طریق سه سامانه اقدام کنید:
سامانه ملی املاک و اسکان کشور به نشانی https://amlak.mrud.ir/
وب‌سایت خودنویس به نشانی https://khodnevis.mrud.ir/
سامانه کاتب به نشانی https://kateb.ir/
در نظر داشته باشید که سامانه کاتب مختص مشاورین املاک است و اگر شما یکی از طرفین معامله هستید باید از دو سامانه دیگر اقدام به دریافت کد رهگیری کنید.
همچنین با ورود به سامانه ملی املاک و اسکان کشور بعد از ثبت املاک تحت مالکیت باید به سامانه خودنویس بروید. بنابراین بهتر است که به‌طور مستقیم برای دریافت کد رهگیری املاک به وب‌سایت خودنویس مراجعه کنید. در یکی از مراحل ایجاد قرارداد نیاز به ثبت ملک در سامانه ملی املاک و اسکان کشور دارید که سایت خودنویس به‌صورت خودکار شما را به آن‌جا هدایت می‌کند.
دریافت کد رهگیری املاک در سامانه خودنویس برای طرفین معامله و مشاوران املاک
مراحل ایجاد قرارداد در سامانه خودنویس بدین شرح هستند:
ابتدا بهتر است که در سامانه ثنا به نشانی sana.adliran.ir ثبت‌نام کرده باشید.
بعد از ورود به وب‌سایت خودنویس با کلیک بر روی "ورود" یا "ایجاد قرارداد" هویت خودتان را در سامانه ثبت کنید.
از میان گزینه‌های موجود در این صفحه یکی را انتخاب کنید. اگر یکی از طرفین معامله هستید و می‌خواهید قراردادی را با هویت اصلی خودتان ایجاد کنید، باید به‌عنوان یک شخص حقیقی وارد سامانه شوید.
ورود به این سامانه از سایت خدمات دولت هوشمند به‌طور خودکار انجام می‌گیرد و نیازی به ثبت‌نام جداگانه در تارنمای خودنویس نیست. کافی است شماره تلفن خودتان و کد امنیتی را ثبت کنید و گزینه "ارسال کد یک‌بارمصرف" را بزنید. سپس کد یک‌بارمصرفی که برایتان پیامک می‌شود را وارد کنید. بعد از تایید شدن هویتتان، شما به‌طور خودکار وارد سامانه خودنویس خواهید شد.
می‌توانید دوباره بر روی "ایجاد قرارداد" در صفحه اول سایت کلیک کنید. یا این‌که به صفحه پیشخوان بروید و آن‌جا همین گزینه را انتخاب کنید.
تعیین مشخصات قرارداد، از جمله نوع معامله و نوع قرارداد (ادامه مراحل وابسته به نوع قراردادی هستند که انتخاب کرده‌اید.)
در ادامه باید اطلاعاتی را از سامانه بازخوانی کنید و مطمئن شوید که درست هستند (مثل کدملی و شماره‌تلفن و...). افزون‌براین، سامانه برای ایجاد قرارداد و صدور شناسه رهگیری املاک از شما اطلاعاتی را دریافت می‌کند که باید با دقت آن‌ها را وارد کنید. ممکن است در هر مرحله به صفحه دیگری هدایت شوید که ملزم هستید در آن صفحه نیز مراحل را به درستی پیش ببرید.
قبل از انتخاب نوع معامله، توجه کنید که اگر قرارداد شما غیر مسکونی است باید کاربری را نیز در یک فهرست کشویی مشخص کنید. منظور از کاربری این است که قصد شما از خرید یا اجاره ملک چیست و قرار است چه کاری در آن‌جا انجام دهید. مثل دام‌داری، مرغ‌داری، آموزش یا…
درصورتی‌که نوع معامله اجاره است:
نقش شما باید موجر یا مستاجر باشد. درصورتی‌که اجاره‌دهنده ملک هستید نقش موجر و درصورتی‌که قصد دارید ملک را اجاره کنید نقش مستاجر را انتخاب کنید.
توجه: قبل از ایجاد هرگونه قرارداد صفحه‌ای به شکل زیر را مشاهده می‌کنید. کافی است تیک کادر پایین را فعال کنید و دکمه تایید را بزنید.
شما به به‌عنوان موجر و نماینده برای ایجاد قرارداد:
باید اطلاعات خودتان را تایید و تعداد دانگ مورد معامله را تعیین نمایید.
اگر تعداد دانگ مورد معامله کمتر از 6 باشد می‌توانید موجر دیگری را نیز اضافه کنید.
بخش بعدی شامل افزودن ملک جدید یا انتخاب یکی از ملک‌های اضافه‌شده شماست. (اگر در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ملک‌های خودتان را ثبت کرده باشید در این قسمت آن‌ها را خواهید دید.)
بعد از کلیک بر روی افزودن ملک به‌طور خودکار به سامانه ملی املاک و اسکان کشور به نشانی amlak.mrud.ir هدایت می‌شوید.
در سامانه ملی املاک باید ملک تحت مالکیت را ثبت کنید. مواردی مثل کد پستی (که با توجه به کدملی شما به‌طور خودکار پیدا می‌شود)، اطلاعات سند و مالکیت و... در این بخش مورد نیاز هستند.
بعد از ثبت ملک در سامانه ملی املاک، مراحل ایجاد قرارداد در سامانه خودنویس را ادامه می‌دهید. انتخاب ملک ثبت شده نیازمند وارد کردن اطلاعاتی درخصوص نشانی، سند، قبوض و... است.
در ادامه اطلاعات ملک و قرارداد را بعلاوه شرایط آن و همچنین مشخصات مستاجر را در سامانه به ثبت برسانید.
و شما به‌عنوان مستاجر:
اطلاعات خودتان را تایید کنید.
مشخص کنید که چه میزان از ملک قرار است در معامله به شما تعلق بگیرد، یعنی تمام یا بخشی از آن.
در فهرست کشویی مشاعات باید مشخص کنید که چه قسمت‌هایی از ملک اشتراکی هستند.
بعد از این‌که مشخص کردید نوع انتفاع ملک چیست (مسکونی برای کاربری عادی و دانش بنیان برای شرکت‌ها و غیره) تاریخ قرارداد و مبالغ رهن و اجاره را نیز مشخص کنید.
در ادامه از شما شرایط قرارداد و اطلاعات اجاره‌دهنده (موجر) و ملک نیز خواسته می‌شود.
و اگر نوع معامله فروش است:
نقش شما یا فروشنده است یا خریدار که باید برای ادامه دادن به مراحل دریافت کد رهگیری املاک آن را مشخص کنید.
نوع سند شما نیز باید تعیین شود. اگر سند شما در اداره ثبت اسناد تنظیم و تایید شده است، نوع سند رسمی تلقی می‌شود. درصورتی‌که سند توسط افراد فاقد صلاحیت و بدون مراجعه به اداره ثبت اسناد تهیه شده است غیررسمی به شمار می‌رود.
چنانچه شما فروشنده ملک هستید و قصد دارید قرارداد را در جایگاه نماینده ایجاد کنید:
اطلاعات خودتان را تایید کنید و میزان دانگ معامله را نیز مشخص نمایید. اگر تعداد دانگ از 6 کمتر است می‌توانید فروشندگان دیگری را نیز اضافه کنید.
سپس ملکی را از بین ملک‌های اضافه‌شده انتخاب کنید یا این‌که یک ملک جدید ثبت کنید. ثبت ملک در سامانه amlak.mrud.ir انجام می‌شود که به اطلاعاتی همچون کدملی و کد پستی، نشانی ملک، قبوض و... نیاز دارد.
بعد از ثبت ملک در سامانه املاک می‌توانید آن را انتخاب کنید. در ادامه سند و نشانی ملک، اطلاعات اصلی و... را نیز وارد کنید.
پس از معرفی ملک مورد معامله به سامانه، اطلاعات و شرایط قرارداد را در کنار مشخصات خریدار ثبت کنید که درخواست شما به مرحله نهایی برسد.
اگر شما در معامله نقش خریدار ملک را دارید:
اطلاعات خودتان را تایید کنید که وارد مرحله بعدی شوید.
مشخص کنید که طبق توافق قصد خرید چه مقدار از ملک را دارید، یعنی بخشی از ملک یا کل آن را.
در قسمت مشاعات می‌توانید مشخص کنید که کدام نواحی از ملک در معامله اشتراکی قید شده‌اند.
تاریخ عقد قرارداد و مبلغ پرداختی در ازای ملک را نیز وارد کنید.
در ادامه شرایط قرارداد و اطلاعات فروشنده و ملک نیز از شما خواسته می‌شوند.
اگر شما یکی از طرفین معامله هستید، مزیت دریافت آنلاین کد رهگیری این است که زمان زیادی را برای مراجعه به دفاتر املاک صرف نمی‌کنید. همچنین از صحت جزئیات قرارداد و شرایط آن مطمئن هستید. چون خودتان به‌طور کامل تمام اطلاعاتی که در سامانه ثبت می‌شوند را بررسی و تایید می‌کنید.
علاوه بر ایجاد قرارداد و صدور کد رهگیری املاک در دو سامانه خودنویس و کاتب، استعلام کد رهگیری املاک را نیز می‌توانید در همین سامانه‌ها انجام دهید. استعلام کد رهگیری املاک یکی از اقدامات اساسی برای اطمینان از اعتبار آن است که در بخش‌های بعدی درباره آن توضیح بیشتری می‌دهیم.
در پاسخ به این پرسش که هزینه کد رهگیری املاک به عهده کیست، باید بگوییم این کار اصلا هزینه‌ای ندارد. مشاورین املاک موظف‌اند برای هر قراردادی که می‌نویسند، چه اجاره‌نامه و چه قرارداد خرید و فروش ملکی، به‌صورت رایگان کد رهگیری را ارائه کنند. درصورتی‌که هزینه‌ای بابت صدور کد رهگیری املاک از شما طلب شد بدانید این عمل جرم محسوب می‌شود.
بعد از دریافت کد رهگیری، برای این که از درستی آن مطلع شوید و مطمئن باشید که کد ارائه شده به شما اشتباه یا تقلبی نیست، باید از آن استعلام بگیرید. در هر روشی از استعلام باید کد رهگیری را به‌همراه کدملی یکی از طرفین معامله در دسترس داشته باشید. راحت‌ترین راه برای استعلام گرفتن از این کد استفاده از شیوه پیامکی آن است.
برای استعلام کد رهگیری املاک با پیامک، کافی است پیامی حاوی کد رهگیری و کدملی یکی از طرفین معامله به شکل "کدملی#کد رهگیری" (اول کدملی، بعد از آن علامت # و بعد کد رهگیری) برای شماره 110203001 ارسال نمایید و منتظر دریافت نتیجه بمانید.
شما می‌توانید به‌سادگی در سه سامانه کاتب، خودنویس و ایران املاک از کد رهگیری املاکی که دریافت کرده‌اید استعلام بگیرید. در همین بخش شیوه استعلام گرفتن از این کد را کامل شرح می‌دهیم.
به سایت کاتب با نشانی https://web.kateb.ir/بروید. در سایت ثبت‌نام کنید یا وارد حساب خودتان شوید.
بر روی بخش مشاورین املاک کلیک کنید. (البته نیاز نیست که حساب کاربری شما حتما به‌عنوان مشاور املاک ثبت شده باشد.)
سپس گزینه "استعلام کد رهگیری/شناسه ثبت" را انتخاب کنید.
حالا می‌توانید کدملی طرف قرارداد و کد رهگیری را به سامانه بدهید که آن را برای شما اعتبارسنجی کند.
وارد سایت خودنویس به نشانی https://khodnevis.mrud.ir/ شوید. (نیازی نیست که برای استعلام گرفتن از کد حتما وارد سامانه شده باشید.)
در صفحه اصلی سایت پایین‌تر بروید که به بخش "مدیریت قراردادها و استعلام کد رهگیری" برسید.
سپس بر روی کادر آبی رنگ با متن "استعلام کد رهگیری" کلیک کنید. (لینک مستقیم ورود به این بخش: https://khodnevis.mrud.ir/inquiry)
کدملی یکی از اشخاص معامله و کد رهگیری را وارد کنید و دکمه "استعلام" را بزنید.
دریافت کد رهگیری برای اجاره‌نامه به چند دلیل ضروری است:
طبق قانون جدید، وزارت صمت وظیفه مهم ارائه کد رهگیری املاک به متقاضیان را بر عهده وزارت راه و شهرسازی گذاشت. همچنین طبق همین قانون هر نوع معامله‌ای در این حوزه اعم از فروش، اجاره، رهن، پیش‌فروش و... باید در سامانه ثبت املاک و مستغلات به ثبت برسند. بااین‌وجود صدور کد رهگیری املاک برای طرفین معامله رایگان انجام می‌شود. به‌عبارتی اگر در حین پیش بردن مراحل معامله نزد مشاورین املاک و هر شخص دیگری هزینه‌ای تحت عنوان هزینه کد رهگیری املاک در کنار کمیسیون درخواست شد، این فقره از ریزهزینه‌ها غیرقانونی است.
ایجاد امنیت و اعتبار برای معامله: کد رهگیری به عنوان یک سند رسمی، اعتبار معامله و آگاهی طرفین از آن را به‌طور قانونی به ثبت می‌رساند. بدین‌ترتیب از بروز بسیاری از مشکلات و سوءاستفاده‌ها جلوگیری می‌کند.
امکان استعلام اصالت معامله: با استفاده از کد رهگیری میتوان از طریق سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، اصالت معامله را استعلام کرد.
اعتباربخشی به اجاره‌نامه: کد رهگیری اجاره‌نامه را به عنوان یک سند رسمی در مراجع قانونی معتبر می‌کند.
محافظت از حقوق موجر و مستاجر: کد رهگیری از بروز بسیاری از مشکلات و سوءاستفاده‌ها در روابط بین موجر و مستاجر جلوگیری می‌کند.
امکان اثبات حق سکونت: در صورت بروز اختلاف، کد رهگیری می‌تواند به عنوان مدرکی برای اثبات حق سکونت مستاجر در ملک مورد اجاره باشد.
کاهش دعاوی حقوقی: دریافت کد رهگیری تا حد زیادی از بروز دعاوی حقوقی مربوط به معاملات ملکی جلوگیری می‌کند.
دسترسی به خدمات دولتی: برای دریافت برخی از خدمات دولتی مانند وام مسکن، ارائه کد رهگیری الزامی است.
شاید هنوز هم برای شما سوال باشد که کد رهگیری املاک چه اهمیتی دارد و چرا باید صادر شود. در نظر بگیرید که این کد تنها راه دسترسی به جزئیات معامله‌ای است که بین دو یا چند شخص انجام شده است. بنابراین اگر شناسه رهگیری این معامله دریافت نشود، هیچ‌کدام از طرفین رسما مدرکی برای اثبات اعتبار قرارداد ملکی ندارند و چنین معامله‌ای از نظر مراجع قضایی نیز مورد تایید نیست.
درنتیجه دریافت نکردن کد رهگیری ممکن است چنین مشکلاتی را برای طرفین معامله ایجاد کند:
عدم اعتبار معامله در مراجع قانونی: در صورت بروز اختلاف، معامله‌ای که کد رهگیری نداشته باشد در مراجع قانونی معتبر نیست. چون راهی برای اثبات این‌که افراد مدعی قراردادی بسته‌اند و در این میان ملکی معامله شده وجود ندارد.
افزایش احتمال بروز دعاوی حقوقی: عدم دریافت کد رهگیری احتمال بروز دعاوی حقوقی مربوط به معاملات ملکی را افزایش می‌دهد. یعنی ممکن است که فردی کلاه‌بردار یک ملک را به چند نفر فروخته یا اجاره داده باشد.
عدم امکان دسترسی به خدمات دولتی: بدون کد رهگیری، امکان دریافت برخی از خدمات دولتی مانند وام مسکن و وام ودیعه مسکن وجود نخواهد داشت.
در تاریخ 21 بهمن 1402، سامانه ایران املاک برای ثبت قراردادهای اجاره و دریافت کد رهگیری غیرفعال شد و سامانه خودنویس جایگزین آن شد.
شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره سامانه خودنویس و نحوه دریافت غیر حضوری کد رهگیری به آدرس [www.khodnevis.mrud.ir] مراجعه کنید.
علاوه بر این می‌توانید برای استعلام اعتبار کد رهگیری‌ای که توسط دفتر املاک ثبت شده است وارد این سامانه بشوید که مراحل آن را در زیر توضیح داده‌ایم.
مشاورین املاک موظف اند برای هر قراردادی که می‌نویسند، چه اجاره‌نامه و چه قراداد خرید و فروش ملکی، به صورت رایگان، کد رهگیری صادر کنند. در صورتی که این عمل با دریافت هزینه‌ای همراه باشد تخلف محسوب می‌شود.
املاک به‌عنوان یک بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی شخصی و شغلی، حساس‌ترین نوع معامله را به خود اختصاص می‌دهند. به همین دلیل است که هر کسی باید در عقد قراردادهای ملکی محتاط و هوشمندانه عمل کند. دریافت کد رهگیری املاک مهم‌ترین کاری است که طرفین معامله باید انجام بدهند تا در آینده بر توافق ایشان اعتراض و کذبی وارد نشود. صرف نظر از بستن قرارداد، قیمت‌گذاری بر روی یک ملک اهمیت زیادی دارد و مشخص می‌کند که آیا معامله آتی شما واقعا ارزش صرف زمان و هزینه را دارد یا خیر. بدین‌منظور الوملک با ارائه خدمات تخصصی و منعطف برای شفاف‌سازی ارزش حقیقی یک ملک، در کنار شماست که معامله‌ای قابل اطمینان و بی‌دردسر داشته باشید.
اگر سوال، نظر یا تجربه‌ای درخصوص ایجاد قرارداد رسمی در سامانه‌های املاک و دریافت کد رهگیری آن دارید می‌توانید آن را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
استعلام قولنامه ازطریق کدملی فروشنده
