مسکن، کلمهای که برای برخی یاد آور آسایش، برای عدهای دغدغه و برای عدهای دیگر یادآور کسب درآمد و افزایش سرمایه است. نیاز به مسکن همیشه جزو اولین نیازهای بشر بوده است. ما در هر جایگاهی که باشیم، نیازمند آگاهی از دوره های مختلف قیمت مسکن هستیم. در این مقاله با ما همراه باشید تا نمودار قیمت مسکن را از سال 1357 تا به امروز را بررسی کنیم.
شناخت دورههای رونق و رکود، آگاهی از گذشته قیمت و بررسی نمودار قیمت مسکن، میتواند به تصمیم گیری بهتر برای سرمایه گذاران و خریداران در این مسیر کمک شایانی کند. قیمت مسکن در ایران به شکل دوره به دوره تغییر کرده است. در هر سیکل رکود و رونق، با توجه به فعالیتهای اقتصادی، قیمت به شکل متفاوتی تغییر کرده است.
از سال ۱۳۵۷ تاکنون قیمت خانه، دوره های رکود و رونق بسیاری را پشت سر گذاشته است. که به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
بگو آپارتمانت کجایِ تهران تا بگیم قیمتش چقدره!
قیمت مسکن سال 1357
به طور متوسط، قیمت هر متر مسکن بین سال های 57 تا 60 بین هزار تا دوهزار تومان بوده است. برای آگاهی از روند بازار، صرف دانستن این قیمت به ما کمکی نخواهد کرد. صرفا این رقم به دلیل وقوع انقلاب و شروع به کار جمهوری اسلامی در آن سال، به عنوان مبدا حرکت شناخته میشود.
نمودار قیمت مسکن در 40 سال گذشته
در ادامه به بررسی و تحلیل این نمودار قیمتی خواهیم پرداخت.
در 40 سال گذشته، قیمت مسکن بیش از 3 هزار برابر شده است.
بعد از سال 60 و گذر از جنگ و انقلاب، بازار مسکن تحولات بسیاری تا امروز داشته است. به دلیل شروع جنگ در سال 59 ،تورم شدید ناشی از جنگ و نوسازی کشور، تورم قیمتی به مسکن هم رسید.
از اولین دوره های رکود 40 سال گذشته در بازار مسکن می توان به سال 70 اشاره کرد. بعد از آن یک رونق نسبی همراه با افزایش کم قمیت وجود داشته است. سال 76 جهش قیمتی دیگر و ثبات نسبی تا سال 85 را در قیمت مسکن شاهد بودیم.
افزایش سنگین قیمت در سال 85، آغازگر روند صعودی قیمت مسکن در آن سال ها بود. شروع قیمت های میلیونی در بازار مسکن، از سال 85 در ایران اتفاق افتاد. بعد از آن با شیبی ملایم تا سال 87 به مرز دو میلیون و در سال 91 ، قیمت از مرز سه میلیون تومان عبور کرد.
در سال 1386 قیمت مسکن با جهشی بیش از دو برابر نسبت به سال 85 مواجه شد. ساخت پروژه مسکن مهر از همین سال شروع شد. نمیتوان از تاثیر مسکن مهر بر بازار چشم پوشی کرد. مسکن مهر تاثیر مثبتی بر رونق بازار و قیمت مسکن گذاشت، اما به دلیل تقاضای بالا برای مسکن و کمبود ساخت این مسکنها (عرضه)، نیاز بازار برطرف نشد و این تاثیرات نتوانست ادامه دار باشد.
بدون گزارش کارشناسی خانه معامله نکنید!
با تحلیل و بررسی نمودار قیمت مسکن در 10سال گذشته، متوجه این نکته میشویم که مسکن از اواخر سال 91 وارد رکود طولانی شده است. قیمت مسکن در این بازه سیکل ثابتی نداشته و همواره رو به صعود بوده است.
با تشدید تحریمها در این سال، افزایش شدید قیمت ارز و مسکن اتفاق افتاد. در سالهای بعدی تاقبل از 95 با توجه به کاهش تورم، قیمت مسکن از حرکت صعودی خود خارج نشد. در سالهای 92 تا 95 رشد با سرعت کمتری نسبت به دیگر سالها در این دوره بوده است.
در سال 1401، میانگین قیمت مسکن در شهر تهران، نزدیک به 30 میلیون تومان برای هر متر مربع ثبت شده است.
در سال 1401 و تا زمان نگارش این مقاله، میانگین قیمت مسکن شهر تهران؛ در مرز 40 میلیون تومان برای هر متر مربع اعلام شده است. (این قیمت میانگین تمام مناطق شهری میباشد)
دلیل تغییرات عجیب قیمت مسکن در این سالها چه بوده است؟
برخی این افزایش و تغییرات چهل ساله را به حضور دلالان و واسطهها مرتبط میدانند. اما پتانسیلی که در خود املاک وجود دارد، آنرا تبدیل به یک کالای سرمایهای کرده است. در مسکن؛ سوداگری به این معنا که با احتکار و ترفندهای مختلف قیمت را به صورت کاذب بالا ببرند وجود ندارد. شاید در یک دوره خیلی خیلی کوتاه (حتی کمتر از یک ماه) امکان تغییراتی جزئی آن هم در یک منطقه محدود وجود داشته باشد، اما نمیتوان آنرا دلیل اصلی دانست.
علاوه بر جنگ، افزایش ویرانی، کمبود مسکن و افزایش نرخ ارز، تغییر قیمت مسکن دلیل مهم دیگری هم دارد، افزایش چشم گیر جمعیت بین سال های 55 تا 65 بیش از حد انتظار بود.
این اتفاق بدان معناست که در سالها 80 تا 90 با هجوم جمعیتی به سمت بازار مسکن روبرو شدیم که به سن تشکیل خانواده و مسکن رسیدند. همین امر مهمترین دلیل جهش بی سابقه قیمت مسکن در سالها 85 و 91 بود.
تاثیر تورم بر قیمت و بازار مسکن چیست؟
اجازه دهید؛ قبل از بررسی تاثیرات تورم بر روی قیمت مسکن، ابتدا واژه (تورم) را به صورت اجمالی تعریف کنیم.
طبق تعریف معاونت اقتصادی اتاق ایران، تورم اینگونه معنی میشود:
وضعیتی که سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد طی یک دوره زمانی مشخص (عموماً یکساله) بهطور مداوم و مستمر افزایش یابد. هر افزایش قیمت، تورم نیست؛ وجود دو نکته زمان و استمرار در این تعریف بسیار مهم است.
حال بیایید به تاثیرات تورم بر قیمت مسکن بپردازیم. قیمت مسکن؛ همیشه، همسو با تورم نیست. چرا که دیدیم تغییرات قیمت مسکن دلایل دیگری هم دارد. کمبود خانه نسبت به نیاز بازار، تغییر قیمت مصالح، عدم فروش فروشندگان و مهمترین عامل، که جمعیت و رشد جمعیت است، تاثیرات جداگانهای بر قیمت مسکن میگذارند.
نشانه های دوره رونق یا رکود در بازار مسکن چیست؟
رکود حاصل شرایط رکودی و تورم است. رکود در مسکن با تعداد معاملات آن معنا پیدا میکند و سنجیده میشود. اگر تعداد معاملات ملکی افزایش پیدا کند، وارد فاز رونق در بازار شدهایم. برخلاف تصور اکثریت، رکود باعث کاهش قیمت نمیشود. تورم هم همیشه با افزایش میانگین قیمتها همراه است. ترکیب این شرایط باهم، تعیینکننده روند بازار مسکن هستند.
رکود زمانی در مسکن ایران رخ میدهد که تقاضا برای خرید هست اما خریدار قدرت مالی خرید ملک را ندارد. در این شرایط فروشندهها حاضر به کاهش قیمت نیستند و تا بالا رفتن قدرت خرید مشتریها صبر میکنند که همین امر دلیلی بر کسادی و رکود بازار مسکن است.
بهترین راه برای خرید و فروش بدون دردسر خانه در تهران
تحلیل و پیش بینی قیمت مسکن تا پایان 1401
احتمالات و تحلیلهای بسیار زیادی راجع به آینده بازار مسکن وجود دارد. از جنبههای جداگانهی سیاسی، اقتصادی و … تحلیلهای گوناگونی در دسترس است، که تا رسیدن آینده نمیتوان هیچ کدام را رد یا تایید کرد. اما بر اساس گذشته بازار و شرایط حاکم بر وضعیت فعلی بازار میتوان احتمال داد که قیمت در آینده در چه مسیری حرکت خواهد کرد.
در حال حاضر بیشتر از 2 میلیون مسکن خالی وجود دارد، از طرفی تقاضا برای مسکن افزایش پیدا کرده، اما افت شدید قدرت خرید متقاضیان موجب شده که بازار مسکن در حال حاضر، دوره رکود را تجربه کند. احتمال میرود این رکود حداقل تا سال آینده ادامه دارد.
از نظر قیمتی هم، با مشاهده تغییرات 5 سال گذشته به این نکته پی میبریم که قیمت معمولا در ماه فروردین هر سال با کاهش همراه است. اما در فروردین سال 1401 نسبت به پنج سال گذشته کمترین افت قیمت را شاهد بودیم. که خود نشانهای از ادامه روند صعودی قیمت و رکود در بازار است.
سخن پایانی:
این مقاله جهت بررسی قیمت در سالهای گذشته بازار مسکن و معرفی اجمالی عوامل تاثیر گذار روی قیمت تهیه شده است.
قطعا بررسی و تحلیل دقیق بازار مسکن به این سادگی نیست و تحقیقات بیشتر و مشورت با افراد خبره در این حوزه را میطلبد. الوملک یک بستر تخصصی برای قیمت گذاری و کارشناسی مسکن است. برای سهولت و کاهش ریسک خرید میتوانید از خدمات الوملک استفاده کنید. در صورت داشتن هرگونه سؤال یا پیشنهاد میتوانید در پایین این مقاله با ما در میان گذارید.
یک پاسخ
با نرخ تورم 26 درصد اگر حساب کنیم معادل هر ده سال ده برابر شدن نرخ می باشد.